Tìm Hiểu Về Bộ Tranh Gỗ Tứ Quý - Điểm Nhấn Sang Trọng Cho Nhà Gỗ Truyền Thống

Trong kho tàng mỹ thuật dân gian Việt Nam, bộ tranh gỗ Tứ Quý – không chỉ là biểu tượng của bốn mùa luân chuyển, mà còn hàm chứa triết lý sống, ước vọng phú quý và trường thọ.

Trong nếp nhà gỗ cổ truyền, bộ tranh gỗ Tứ Quý hiện diện như một dấu ấn sang trọng, vừa mang giá trị nghệ thuật, vừa gắn liền với phong thủy. Những đường chạm khắc kênh bong tinh xảo không chỉ làm đẹp không gian mà còn khẳng định tay nghề bậc thầy của những người thợ mộc Việt.

Vậy, bộ tranh Tứ Quý trong nhà gỗ có ý nghĩa gì, treo ở đâu là hợp phong thủy và tuổi nào nên sử dụng? Hãy cùng theo chân nhà gỗ Nam Thành Phát tìm hiểu chi tiết ngay dưới đây!

I. Tìm hiểu Bộ Tranh Gỗ Tứ Quý

1. Tranh gỗ tứ quý là gì?

“Tứ Quý” nghĩa là bốn mùa trong năm – Xuân, Hạ, Thu, Đông. Trong nghệ thuật tranh gỗ, Tứ Quý được khắc họa bằng bốn loài cây: Tùng – Cúc – Trúc – Mai. Không chỉ là thực vật, bốn “nhân vật” ấy đã được nhân cách hóa thành bốn đức hạnh: trường thọ, phú quý, quân tử, cát tường.

Nhờ kỹ nghệ chạm nổi, kênh bong của nghệ nhân, từng gân lá, cánh hoa “bắt sáng” trên nền gỗ, tạo chiều sâu sống động – cảm xúc thẩm mỹ gắn liền với niềm tự hào về tay nghề nghệ nhân.

Trong nhà gỗ truyền thống, bộ tranh Tứ Quý thường được chạm khắc từ các loại gỗ quý như gỗ lim, gỗ gụ, gỗ hương, gỗ trắc, gỗ mun... thể hiện sự sang trọng, bền đẹp theo thời gian.

2. Các loại tranh gỗ Tứ Quý phổ biến

Bên cạnh bộ Tùng – Cúc – Trúc – Mai kinh điển, ngày nay tranh Tứ Quý được phát triển thành nhiều biến thể, giúp gia chủ có nhiều lựa chọn phù hợp không gian và phong thủy:

+ Tranh Tứ Quý Tùng – Sen – Trúc – Mai

+ Tranh Tứ Quý Mai – Lan – Cúc – Trúc

+ Tranh Tứ Quý Tùng – Cúc – Trúc – Mai kèm Chim muông hoặc phong cảnh

+ Tranh Tứ Quý Mai – Sen – Lan – Cúc 

+ Tranh Tứ Quý Phù Dung – Cúc – Trúc – Mai, hoặc Mai – Sen – Hồng – Tùng

3. Kích thước tiêu chuẩn tranh gỗ Tứ Quý

Kích thước tranh Tứ Quý thường phụ thuộc vào không gian vách, cột trong nhà. Một số kích thước phổ biến:

+ Tranh treo vách thuận / vách hậu: Cao: 1,5m – 1,8m | Rộng: 40 – 55cm / bức.

+ Tranh treo trong phòng thờ hoặc đại sảnh: Cao: 2m – 2,2m | Rộng: 60 – 70cm / bức.

+ Tranh mini (treo phòng khách nhỏ, trên tầng nhà phố): Cao: 80 – 120cm | Rộng: 30 – 40cm / bức.

II. Ý Nghĩa Tranh Tứ Quý Trong Nhà Gỗ Truyền Thống

Tranh Tứ Quý chính là loại tranh theo bộ bao gồm 4 bức. Mỗi bức tranh là một loài cây, loài hoa quý đại diện cho một mùa trong năm. Khi đục trọn bộ Tranh gỗ Tứ Quý, nghệ nhân không chỉ sao chép cây cỏ mà còn kể một câu chuyện đạo đức — mỗi tấm là một câu châm ngôn được khắc trên gỗ.

1. Hình tượng Tùng

Tùng là cây xanh quanh năm bất khuất trước giá lạnh; vì vậy trong văn hóa Á Đông nó mang nghĩa trường thọ, bền bỉ, kiên định. Tùng còn gợi phẩm chất “đứng thẳng giữa đời”, gần với đức tính quân tử: nhẫn nại, giữ khí tiết.

Nghệ nhân thường khắc tùng theo bố cục dọc: thân xoắn, vỏ sần sùi, các cành vươn ngang. Kỹ thuật kênh bong và đục khoét sâu được dùng để tạo độ sần sùi, bóng – tối, làm nổi bật kết cấu vỏ cây và ánh sáng rọi lên vỏ. Thường phối cùng đá, mây, và chim hạc (hạc tượng trưng trường thọ) để nhân đôi hàm nghĩa.

2. Hình tượng Cúc

Hoa cúc nở muộn vào thu, mang nét thanh tao, hòa nhã và là biểu tượng của phú quý nền nếp - không phô trương. Cúc còn gắn với thái độ ẩn dật, tĩnh tại của người trí thức.

Cúc được chạm bằng nét mềm, lớp cánh xếp tầng — nghệ nhân thường dùng đục nét mảnh, chạm phẳng/ bán nổi để làm nổi độ mỏng manh của cánh hoa. Hay phối cùng bướm (điệp) để tăng nghĩa “phú quý, duyên dáng”.

3. Hình tượng Trúc

Bụi trúc thẳng, rỗng ruột tượng trưng cho chính trực, khiêm tốn, linh hoạt — “rỗng” nhưng kiên cường, sẵn sàng uốn mà không gãy. Trúc là tinh thần của người quân tử mềm mỏng nhưng cốt cách.

Trúc chạm theo nhịp khúc: đốt, vết sẹo mắt trúc, tàu lá bay. Nghệ nhân tận dụng lưỡi đục dài để tạo đường thẳng mượt; kỹ thuật đục mảnh, tạo khung nhịp khiến mắt người đi theo tiết tấu thanh thoát.

4. Hình tượng Mai

Hoa mai nở đầu xuân là biểu tượng khởi đầu, sinh sôi, may mắn. Mai còn mang hơi thở ấm áp, báo tin tốt lành — vì thế thường xuất hiện trong ngôi nhà vừa dựng mới hoặc gia chủ cầu phát đạt.

Mai chạm ở dạng cành uốn, nụ và bông xen kẽ; nghệ nhân khắc nụ mai to, cánh mỏng được đục nhẹ để tạo độ mảnh mai. Thường phối thêm chim nhỏ, ong hoặc đá để tăng bố cục sinh động.

III. Vị Trí Treo Bộ Tranh Tứ Quý

Bộ tranh Tứ Quý đại diện cho bốn mùa, bốn đức hạnh, do vậy khi sắp đặt cần chú trọng sự trang trọng, cân đối và phù hợp với không gian.

1. Vị trí nên treo

+ Gian trung tâm: Đây là không gian trang trọng nhất của ngôi nhà, tôn lên vẻ uy nghiêm, cân bằng trục chính mà còn mang ý nghĩa bảo hộ, trường tồn cho gia tộc. 

+ Gian tiếp khách: Treo trên vách hậu hoặc vách thuận (sau bộ trường kỷ, sập gụ) sẽ tạo nên điểm nhấn nghệ thuật, gây ấn tượng với khách đến chơi nhà. Đây là vị trí thể hiện sự tinh tế và cái GU của gia chủ.

+ Phòng thờ tư gia: Bộ tranh có thể đặt trên vách gỗ, tấm hậu phía sau bàn thờ hoặc hai bên hông, miễn sao cao hơn tầm mắt và không thấp hơn ban thờ tổ tiên – để giữ sự tôn nghiêm.

2. Vị trí kiêng kị

+ Không treo ở bếp: Bếp là nơi sinh hỏa, thường có khói và dầu mỡ, dễ làm hỏng tranh gỗ, đồng thời không phù hợp về phong thủy vì dễ làm “hao khí” của Tứ Quý.

+ Không treo trong phòng ngủ: Đây là không gian riêng tư, cần sự thư giãn. Bộ tranh Tứ Quý mang tính biểu tượng mạnh, dễ tạo cảm giác nặng nề, không phù hợp để nghỉ ngơi.

+ Không treo ở nơi ẩm thấp, góc tối: Gỗ gặp ẩm dễ cong vênh, mối mọt. Về phong thủy, tranh khi bị khuất sáng, thiếu dương khí sẽ mất đi ý nghĩa sinh vượng, thậm chí tạo cảm giác âm u.

+ Không treo ở vị trí quá thấp: Tranh phong thủy cần “cao hơn tầm mắt” để giữ sự tôn kính. Treo quá thấp không chỉ mất đi giá trị trang trí mà còn bị coi là thiếu sự trang trọng với ý nghĩa biểu tượng.

IV. Tranh Gỗ Tứ Quý Hợp Với Tuổi Nào?

+ Mệnh Mộc & Hỏa: Rất hợp, bởi tranh Tứ Quý mang năng lượng cây cối, hoa lá, giúp tương sinh – vượng khí.

+ Mệnh Thủy: Hợp mức trung bình, nên phối cùng nội thất sáng màu để cân bằng.

+ Mệnh Kim: Ít hợp, nhưng có thể chọn tranh gỗ sáng màu (gỗ mít, gỗ sồi) để điều hòa.

+ Mệnh Thổ: Treo tranh giúp tăng sự ổn định, bền vững, bổ trợ năng lượng đất.

📌 Người tuổi Ngọ, Dần, Mão, Tỵ đặc biệt hợp bộ tranh Tứ Quý - mang lại phúc lộc – thịnh vượng – bình an cho gia chủ.

V. Ứng Dụng Bộ Tranh Tứ Quý Trong Kiến Trúc Nhà Gỗ

Nhà gỗ cổ truyền là một hệ hình kiến trúc lấy gỗ làm chủ đạo: từ bộ vì kèo, cột, kẻ, bẩy tới vách thuận – vách hậu. Tranh gỗ Tứ Quý vì thế đồng chất – đồng điệu với vật liệu, ăn khớp tỷ lệ các ô hộc và nhịp cột, tạo nên tổng thể liền mạch.

1. Trên kẻ hiên

Kẻ hiên là hệ khung mái, là cấu kiện vừa chịu lực, vừa là mặt tiền trang trí. trực tiếp nhìn thấy khi bước vào gian nhà, đặt tranh Tứ Quý ở đây giúp điểm tô trục đứng của ngôi nhà, đánh dấu trục nghi lễ và tạo nhịp thị giác hài hòa.

Đặt bộ tranh Tứ Quý trên kẻ hiên – tức là “mái che” - mang ý nghĩa chở che, phù hộ cho gia chủ qua bốn mùa, quanh năm thịnh vượng.

2. Trên cửa bức bàn

3. Trên vách thuận | Vách hậu

VI. Đơn Vị Thi Công Nhà Gỗ Uy Tín – Nam Thành Phát

Nhà gỗ Nam Thành Phát tự hào là đơn vị nằm trong TOP đầu về lĩnh vực thiết kế - thi công trọn gói nhà gỗ cổ truyền Bắc Bộ. Với kinh nghiệm trên 10 năm trong nghề, chúng tôi đã thi công hàng trăm công trình trên khắp 3 miền Bắc Trung Nam.

Xưởng nhà gỗ Nam Thành Phát nằm vị trí trung tâm Hải Hậu vô cùng thuận tiện

Với đội ngũ kỹ sư, kiến trúc sư và đội ngũ thợ lành nghề tâm huyết cùng phương châm “Thiết Kế Chất Lượng - Thi Công Tỉ Mỉ - Đối Tác Chân Thành”, Nhà gỗ AFP Nam Thành Phát hứa hẹn mang lại cho quý khách hàng những sản phẩm chất lượng và những trải nghiệm tuyệt vời nhất.

Hãy gửi yêu cầu tư vấn cho chúng tôi qua FORM hoặc qua hotline 0836 937 999 / 0889 889 663 để được tư vấn những mẫu nhà phù hợp nhanh chóng và chuẩn xác nhất.

>>> Tham khảo thêm những mẫu thiết kế nhà gỗ cổ truyền đẹp TẠI ĐÂY.  

>>> Theo dõi các tin tức thi công nhà gỗ cổ truyền tiêu biểu TẠI ĐÂY.

>>> Tham khảo thêm những video hay về nhà gỗ TẠI ĐÂY.

MỌI THÔNG TIN CHI TIẾT XIN LIÊN HỆ:

® Fanpage: Kiến Trúc Nam Thành Phát

Youtube: Nhà Gỗ Nam Thành Phát.

® Hotline: 0836.937.999

Email: arc9.haithinh@gmail.com

® Tư vấn thiết kế trực tiếp: Tổng Giám Đốc - Kiến Trúc Sư Hải Thịnh

MST: 0601197456

Văn phòng thiết kế / Xưởng sản xuất: Km 185 - Khu 3 -Thị trấn Yên Định - Huyện Hải Hậu - Tỉnh Nam Định (nay là xã Hải Hậu, tỉnh Ninh Bình).