NHÀ GỖ CỔ TRUYỀN - TINH HOA HỒN GỖ QUA TỪNG NÉT CHẠM KHẮC

Từ thớ gỗ, nảy mầm hồn Việt,

Từ đường đục, khắc dấu thời gian.

Mỗi nét chạm – một lời triết,

Giữ nếp nhà, giữ cả gian nan.

Kiến trúc nhà gỗ cổ truyền Việt không chỉ bền vững ở kết cấu, mà còn tinh tế trong từng đường đục, nét chạm – nơi người thợ gửi gắm cả tâm huyết và hồn nghề. Mỗi hoa văn, họa tiết là sự hòa quyện giữa thẩm mỹ và kỹ thuật mộc, thể hiện tinh thần Việt qua chất liệu gỗ tự nhiên giản dị mà cao quý.

Tại Nam Thành Phát, kỹ thuật đục kênh bong sâu và chạm lộng tinh xảo chính là điểm khác biệt làm nên dấu ấn thương hiệu, giúp từng họa tiết có độ nổi, chiều sâu và sức sống riêng, để mỗi công trình không chỉ là ngôi nhà, mà là một tác phẩm mang nét đẹp riêng của từng nếp nhà gỗ Việt.

Trong bài viết này, chúng tôi xin mời quý vị cùng khám phá nghệ thuật chạm khắc trong nhà gỗ cổ truyền, từ hệ khung vì kèo, cửa bức bàn cho tới vì thuận – vì đốc. Đó là hành trình gìn giữ và tôn vinh tinh hoa nghề mộc Việt, nơi vẻ đẹp của gỗ được khắc họa bằng bàn tay, tâm huyết và sự kiên định của người thợ.

I. Vì sao kỹ thuật đục kênh bong sâu lại tạo nên sự khác biệt cho nhà gỗ cổ truyền?

Trong nghệ thuật chạm khắc, đục kênh bong sâu được xem là “thước đo” trình độ của người thợ.

Tranh gỗ được đục kênh bong sâu và sắc nét, thần thái 

Khác với kiểu chạm nông chỉ tạo độ lượn nhẹ trên bề mặt, chạm kênh bong là quá trình hạ thấp lớp nền để làm nổi bật hoa văn lên mặt gỗ, giúp hoa văn trông như đang “thoát khỏi mặt phẳng”. Nhờ đó, khi ánh sáng chiếu vào, các mảng nổi - mảng chìm tạo nên hiệu ứng bóng đổ tự nhiên, khiến hoa văn trở nên sống động, có hồn và có chiều sâu – điều mà chạm nông không thể mang lại.

Đây là kỹ thuật đòi hỏi độ tinh vi, sức quan sát và sự kiên nhẫn đặc biệt. Người thợ không chỉ đục theo mẫu, mà còn phải cảm được thớ gỗ, hướng vân, để mỗi đường chạm đều “ăn” theo thớ, không bị sứt, nứt, hay mất nét. Một sai lệch nhỏ trong lực tay hay hướng đục cũng có thể khiến toàn bộ mảng hoa văn bị hỏng.

Tại Xưởng Nhà Gỗ Nam Thành Phát, toàn bộ hoa văn được chạm thủ công bằng tay bởi những người thợ dày kinh nghiệm. Mỗi nhát đục, nét chạm đều được canh chuẩn, vừa có độ nổi rõ, vừa giữ được sự mềm mại của đường cong.

Chính kỹ thuật đục kênh bong sâu – chạm lộng tinh xảo này đã trở thành điểm khác biệt làm nên bản sắc Nam Thành Phát, giúp từng ngôi nhà gỗ không chỉ vững bền mà còn mang giá trị nghệ thuật lâu dài.

II. Tinh hoa hồn gỗ qua từng nét chạm khắc trong nhà gỗ cổ truyền

1. Hệ khung vì kèo – Nền tảng và linh hồn của ngôi nhà

1.1. Vai trò của hệ khung vì kèo

Hệ khung vì kèo chính là “xương sống” của ngôi nhà gỗ cổ truyền Việt. Nó không chỉ chịu toàn bộ tải trọng của mái, mà còn quyết định dáng dấp, tỷ lệ và vẻ bề thế của công trình.

Trong nhà gỗ, khung vì kèo được xem như nơi hội tụ tinh hoa nghề mộc, vừa thể hiện sự chuẩn xác về kỹ thuật, vừa là khung nền cho nghệ thuật chạm khắc tỏa sáng.

1.2. Hoa văn chạm khắc và bàn tay người thợ

Nếu hệ khung là phần “thân”, thì hoa văn chính là “hồn” của ngôi nhà. Trên từng kẻ hiên, bẩy hiên, con rường hay thanh xà, ... những người thợ mộc Nam Thành Phát tỉ mỉ đục từng lớp gỗ, tạo nên những họa tiết sống động.

* Họa tiết Hoa Lá Tây (hoa lá lật):

Hoa Lá Tây hiện lên mềm mại, uyển chuyển, như những dải lụa được dệt bằng gỗ

Từng nét chạm toát lên sự thanh thoát, vừa đủ độ sâu để nổi khối, nhưng vẫn giữ được sự tinh tế, nhẹ nhàng. Họa tiết này cũng được ứng dụng nhiều trên các cấu kiện nhà gỗ như hệ con rường (bò chồng), các thanh xà, kẻ hiên, nghé rời (phần tiếp giáp giữa cột và thanh xà) ... Mỗi vị trí lại mang một thế hoa riêng, không trùng lặp mà cũng không tạo cảm giác rối mắt. Tất cả hòa quyện nhịp nhàng, tạo nên tổng thể thống nhất và có hồn cho ngôi nhà gỗ.

Hoa văn Hóa Lá Tây ở kẻ truyền - thanh xà -  nghé rời

Hoa Lá Tây trên con rường (bò chồng)

Hoa Lá Tây trên kẻ hiên 

* Hoa văn trên kẻ hiên:

Kẻ hiên nhà gỗ cổ truyền tại Nam Thành Phát được đục kênh bong thủ công, đặc biệt là họa tiết tứ quý Tùng Cúc Trúc Mai, mỗi chi tiết đều mang ý nghĩa riêng biệt, tượng trưng cho bốn mùa và bốn đức tính cao quý của người quân tử.

 Tùng: Biểu tượng cho sự kiên cường, bền bỉ và trường thọ, thể hiện ý chí vững vàng và sức sống bền lâu.

Cúc: Đại diện cho khí chất thanh tao, phú quý, mang vẻ đẹp nhã nhặn, trang nhã, thể hiện sự thanh cao và tinh thần lạc quan.

Trúc: Thể hiện chính trực, ngay thẳng và kiên định, là biểu tượng cho sự ngay thẳng trong đạo đức và hành xử.

Mai: Mang ý nghĩa may mắn, thịnh vượng và sức sống mãnh liệt, tượng trưng cho khả năng vươn lên trong nghịch cảnh.

Sự kết hợp của bộ tứ này không chỉ tạo nên vẻ đẹp sang trọng, mà còn gửi gắm ước nguyện về một cuộc sống sung túc và bền vững qua nhiều thế hệ.

Những người thợ mộc chạm kênh bong kẻ hiên

Dưới bàn tay điêu luyện của những người thợ lành nghề, từng đường nét trở nên thật sống động và tinh tế. Mỗi cành tùng vững chãi, đóa cúc nở rộ, nhành trúc thanh cao, hay bông mai khoe sắc đều được tái hiện chân thực, mang đến vẻ đẹp vừa trang nhã, vừa trang trọng cho không gian.

>>> Xem thêm: Kẻ hiên Tùng Cúc Trúc Mai trong nhà gỗ cổ truyền | Hoa văn độc quyền không đại trà. 

* Hoa văn khác trên bẩy hiên và bò chồng (con rường) ở vì thuận:

Hoa văn triện hồng ở con rường (bò chồng)

Hoa văn hồng trĩ ở bẩy hiên 

* Các hoa văn trên cấu kiện khác:

Không chỉ những chi tiết chính mà từng cấu kiện nhỏ nhất trong ngôi nhà gỗ cũng được đội ngũ thợ Nam Thành Phát chăm chút tỉ mỉ. Mỗi đường đục, nét chạm đều được thực hiện với cùng một sự cẩn trọng và tâm huyết, thể hiện tay nghề đồng đều, tinh thần tôn trọng nghề mộc truyền thống và niềm tự hào của người thợ Việt trong từng chi tiết tưởng như giản đơn nhất.

Một số chi tiết hoa văn trên thanh xà

Hoa văn độc đáo trên thanh xà được đục kênh bong 

Hoa văn đấu sen chỉn chu đến từng chi tiết 

Hoa văn đấu sen dưới thanh xà 

Chữ Hán chạm nổi ở câu đầu 

Chữ Hán và hoa văn CNC triện bao quanh 

Hoa văn và dòng chữ Hán trên thanh thượng lương 

2. Hệ cửa bức bàn – Linh hồn của mặt tiền nhà gỗ

Trong kiến trúc nhà gỗ cổ truyền, cửa bức bàn không đơn thuần là lối mở, mà còn là nơi phân định trong ngoài, trên dưới, âm dương, là linh hồn của mặt tiền.

Cửa bức bàn được Nam Thành Phát chế tác thi công với hoạ tiết sắc nét tỷ mỉ! Cái cửa (2 cạnh dọc ở lô), đai cửa (2 thanh ngang ở lô) dày 7cm soi chỉ kép liền không chắp. Lô cửa (ô pano) dày 5cm, được đục tinh xảo cả hai mặt, tạo nên độ chắc chắn và nét đẹp hài hòa.

1 cánh cửa gồm 5 khoảng cân đối với 2 lá pano lớn chạm ngũ phúc lâm môn, tứ quý, tứ linh, tứ bình; cùng 3 lá pano nhỏ điểm thêm các hoa văn cổ đồ ý nghĩa.

Họa tiết Ngũ Phúc Lâm Môn - Tứ bình trên cửa bức bàn 

Hoa văn Tùng - Phù dung trên cửa bức bàn 

Hoa văn tứ quý tùng - cúc - trúc - mai trên cửa bức bàn 

Hoa tiết dơi ngậm tiền vàng trên lá pano nhỏ 

>>> Tham khảo: Mẫu cửa bức bàn đẹp nhất hiện nay - Báo giá thi công mới nhất. 

Phía trên là hàng thông phong con tiện, vừa thoáng khí vừa tạo điểm nhấn duyên dáng.

Mỗi chi tiết đều được các bác thợ lành nghề gửi gắm tâm huyết, chạm khắc kênh bong tinh xảo, tạo nên tác phẩm vừa bền chắc vừa giàu giá trị tinh thần, mang lại năng lượng cát lành cho ngôi nhà.

3. Hoa văn trên vì thuận – vì đốc: Gu thẩm mỹ và đẳng cấp gia chủ

3.1. Vị trí và ý nghĩa của vì thuận và vì đốc nhà gỗ

Trong kiến trúc nhà gỗ cổ truyền, vì thuận và vì đốc không chỉ là những điểm chịu lực quan trọng của hệ khung, mà còn được coi là “bức tranh gỗ lớn” thể hiện rõ nhất gu thẩm mỹ và phong cách sống của gia chủ.

Nếu như hệ khung vì kèo là “xương sống” nâng đỡ toàn bộ công trình, thì vì thuận – vì đốc lại là gương mặt của nội thất bên trong ngôi nhà gỗ, nơi giao thoa giữa kết cấu, nghệ thuật và phong thủy.

Bản vẽ 2D mặt đứng chi tiết vì thuận 

Hoàn thiện vì thuận nhà gỗ cổ truyền 

Thông thường, vì thuận được bố trí ở các gian chính, mang ý nghĩa điều hòa, cân bằng, tượng trưng cho sự thuận hòa trong gia đạo và công danh. Còn vì đốc thường xuất hiện ở những công trình có nhiều mái như nhà gỗ 4 mái thông hiên 4 mặt, 8 mái, mái đao, mái chồng diêm.

Vì đốc ở nhà gỗ cổ truyền 4 mái 

Tranh "Đồng quê" trên vì đốc nhà gỗ 

Họa tiết sen - triện cổ trên vì đốc nhà gỗ 

Mỗi đường đục, nét chạm trên vì thuận hay vì đốc đều có chủ đích và bố cục chặt chẽ, vừa đảm bảo tính kết cấu, vừa mang giá trị thẩm mỹ và phong thủy sâu sắc. Chính vì vậy, phần này được xem là linh hồn nghệ thuật của toàn bộ công trình, nơi người thợ mộc gửi gắm toàn bộ tài hoa, tâm huyết và bản sắc nghề.

3.2. Các bức tranh gỗ phong thủy trên vì thuận – vì đốc

Tranh Vinh Quy Bái Tổ - Biểu tượng của thành công và hiếu nghĩa

Tranh "Vinh Quy Bái Tổ" tái hiện đoàn rước quan quân cờ lọng trở về quê hương để báo đáp tổ tiên, cha mẹ. Đây là bức tranh thể hiện tinh thần hiếu nghĩa, sự tri ân đối với cội nguồn và cũng là lời chúc cho con cháu học hành đỗ đạt, công danh rạng rỡ. Có thể thấy, đây là bức tranh được các gia chủ lựa chọn nhiều nhất. Bởi người Việt Nam trên khắp mọi miền Tổ quốc đều thấm nhuần đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”.

Tranh "Vinh Quy Bái Tổ" khi hoàn thiện 

Mẫu khác của tranh "Vinh Quy Bái Tổ" 

Tranh Thuận Buồm Xuôi Gió - Tượng trưng cho sự nghiệp hanh thông

Hình ảnh con thuyền căng buồm lướt sóng, tiến về phía trước trong tranh "Thuận Buồm Xuôi Gió" mang ý nghĩa cầu chúc cho sự nghiệp thuận lợi, kinh doanh phát đạt. Bố trí tranh này trên vì thuận sẽ giúp gia chủ thu hút tài lộc, hanh thông trên đường công danh sự nghiệp.

Cuốn thư chạm chữ Hán Nôm

Cuốn thư thường được đặt ở vị trí cao nhất trên vì thuận, ngay trung tâm bộ tranh để tạo điểm nhấn thẩm mỹ và cân đối tổng thể. Tại Nam Thành Phát, cuốn thư được chạm nổi tinh xảo, khắc các chữ Hán Nôm mang ý nghĩa sâu sắc như "Đức Lưu Quang", "Phúc Mãn Đường", biểu trưng cho đạo đức, phúc lành và sự thịnh vượng của gia chủ. Chữ được đục nổi, đường viền rõ nét, độ sâu vừa phải để khi ánh sáng chiếu vào, các nét chạm hiện lên có chiều sâu và trang nghiêm.

Khi tư vấn thiết kế, Nam Thành Phát luôn chú trọng đến tỷ lệ, điểm vàng và hướng đặt để cuốn thư không chỉ đẹp về hình khối mà còn hài hòa phong thủy, tôn trọn vẻ tinh tế cho không gian nhà gỗ cổ truyền.

Tranh Tứ Quý Tùng - Cúc - Trúc - Mai - Tượng trưng cho bốn mùa thịnh vượng

Tranh Tứ Bình (Tùng - Cúc - Sen - Mai) - Nét chấm phá mới trong nghệ thuật chạm khắc

Tranh Cá Chép Trông Trăng - Biểu tượng của sự kiên trì và thành công

Cá chép từ lâu đã gắn liền với truyền thuyết "cá chép hóa rồng", thể hiện sự bền bỉ, nỗ lực vươn lên. Trong bức tranh "Cá Chép Trông Trăng" hay “Lý Ngư Vọng Nguyệt”, hình ảnh cá chép hướng về vầng trăng vàng, mang nguồn thủy khí dồi dào với ý nghĩa sâu sắc. Đây là một trong những tác phẩm của nghệ thuật tranh dân gian, tượng trưng cho sự thành công, may mắn, học hành đỗ đạt.

Tranh Đồng Quê - Hồi tưởng về cuộc sống yên bình

Tranh "Đồng Quê" khổ dọc thô mộc 

Bức tranh "Đồng Quê" tái hiện khung cảnh làng quê với hình ảnh cây đa, bến nước, sân đình, con trâu cày ruộng… Đây là bức tranh giàu hoài niệm, thể hiện sự gắn kết với quê hương, nguồn cội. Đặt tranh này trong nhà gỗ cổ truyền giúp tạo cảm giác ấm áp, thư thái và gần gũi với thiên nhiên.

>>> Xem thêm: TOP 6 bức tranh gỗ phong thủy thu hút tài lộc may mắn | Cách chọn tranh gỗ hợp mệnh.

*****

Nam Thành Phát – Nơi tinh hoa nghề mộc được chạm khắc bằng tâm, và trường tồn cùng thời gian.

Những bức tranh chạm khắc trên gỗ không chỉ là điểm nhấn nghệ thuật mà còn mang giá trị phong thủy sâu sắc trong nhà gỗ cổ truyền. Mỗi bức tranh đều chứa đựng một câu chuyện, một ước vọng riêng của gia chủ. Để tạo nên những tác phẩm hoàn mỹ này, những người thợ lành nghề đã dày công chạm trổ, thổi hồn vào từng đường nét, giúp tranh gỗ trở thành một phần không thể thiếu trong không gian sống.

Nếu quý khách đang tìm kiếm mẫu tranh phù hợp cho không gian nhà gỗ của mình, đừng ngần ngại liên hệ với Nhà Gỗ AFP Nam Thành Phát qua hotline 0889 889 663 hoặc 0836 937 999 để được tư vấn chi tiết!

III. Nam Thành Phát – Đơn vị Thiết kế và Thi công nhà gỗ cổ truyền uy tín tại Việt Nam

Công ty Cổ phần AFP Nam Thành Phát (Nhà gỗ AFP Nam Thành Phát) tự hào là đơn vị uy tín trong lĩnh vực thiết kế và thi công các công trình nhà gỗ cổ truyền như nhà gỗ 3 gian, nhà gỗ 5 gian, các công trình tâm linh, các công trình nhà gỗ trên tầng thượng đẹp, nhà gỗ có hậu cung, nhà thờ họ, nhà thờ giáo họ và các công trình nội thất gỗ tự nhiên cùng các hạng mục phụ trợ trong nhà gỗ. Với tâm huyết và bề dày kinh nghiệm, chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng quý khách hàng để biến những ý tưởng thành hiện thực.

Nhà xưởng sản xuất Nhà gỗ AFP Nam Thành Phát nằm ngay tại khu 3 - thị trấn Yên Định (hiện tại là xã Hải Hậu, tỉnh Ninh Bình) vị trí thuận tiện. Quý khách có thể ghé qua thăm quan văn phòng và nhà xưởng của chúng tôi để có được cái nhìn khách quan nhất, giúp quý khách có thể hoàn toàn an tâm khi trao gửi công trình tâm huyết cả đời người.

Hãy liên hệ ngay với đội ngũ Nhà gỗ AFP Nam Thành Phát để được tư vấn và phác thảo phương án thiết kế nhanh chóng, chuyên nghiệp nhất!

>>> Tham khảo thêm những mẫu thiết kế nhà gỗ cổ truyền đẹp TẠI ĐÂY.  

>>> Theo dõi các tin tức thi công nhà gỗ cổ truyền tiêu biểu TẠI ĐÂY.

>>> Tham khảo thêm những video hay về nhà gỗ TẠI ĐÂY.

MỌI THÔNG TIN CHI TIẾT XIN LIÊN HỆ:

® Fanpage: Kiến Trúc Nam Thành Phát

Youtube: Nhà Gỗ Nam Thành Phát.

® Hotline: 0836.937.999

Email: arc9.haithinh@gmail.com

® Tư vấn thiết kế trực tiếp: Tổng Giám Đốc - Kiến Trúc Sư Hải Thịnh

MST: 0601197456

Văn phòng thiết kế / Xưởng sản xuất: Km 185 - Khu 3 -Thị trấn Yên Định - Huyện Hải Hậu - Tỉnh Nam Định (nay là xã Hải Hậu, tỉnh Ninh Bình).