Giải Mã Kiến Trúc Nhà Gỗ Truyền Thống: Vì Sao Chọn Số Gian Lẻ?

Mục lục

Giải Mã Kiến Trúc Nhà Gỗ Truyền Thống: Vì Sao Luôn Chọn Số Gian Lẻ Nhà Gỗ 3 Gian, 5 Gian, 7 Gian?

Ba gian, năm gian, bảy gian - những con số tưởng chừng như đơn giản như những số đếm nhưng lại trở thành quy luật bất thành văn trong kiến trúc nhà gỗ truyền thống Việt.

Ba là số Tâm, Năm là số Phúc, Bảy là số Thần

Giữa bao nhiêu lựa chọn, người xưa chẳng mấy khi dựng nhà 4 gian hay 6 gian, mà luôn thiên về số lẻ. Nếu phương Tây thích đối xứng hoàn hảo, thì người Việt cổ lại tin rằng trời đất sinh ra vốn có dư, có khuyết – có chẵn, có lẻ mới tạo nên hài hòa.

Tại sao làm nhà gỗ lại chọn số gian lẻ

Vậy điều gì khiến số gian lẻ – tưởng là thiếu – lại trở thành biểu tượng của sự đủ đầy trong kiến trúc nhà gỗ cổ? Bài viết hôm nay nhà gỗ AFP Nam Thành Phát sẽ cùng bạn đi sâu giải mã bí ẩn đằng sau những con số lẻ, nơi mà mỗi gian nhà không chỉ là không gian sống, mà còn là dấu ấn văn hóa – phong thủy – tín ngưỡng của người Việt xưa.

I. TÌM HIỂU VỀ NHÀ GỖ 3 GIAN, 5 GIAN, 7 GIAN

Nhà gỗ cổ truyền Việt Nam thường được xây dựng với cấu trúc 3 gian, 5 gian hoặc 7 gian, theo quy luật lẻ – đối xứng – cân bằng. Đây không đơn thuần là sự lựa chọn ngẫu nhiên, mà là tinh hoa kiến trúc tích lũy qua hàng trăm năm tồn tại và phát triển.

Kiến trúc nhà gỗ kẻ truyền với hệ khung vì chắc chắn

Với hệ thống kết cấu vững chắc dựa trên hệ vì kèo - cột - xà - bẩy - kẻ cùng mộng gỗ truyền thống tạo nên hệ khung chịu lực chắc chắn. Với kiến trúc chồng rường đấu sen và kiến trúc kẻ truyền Bắc Bộ đặc trưng đảm bảo sự linh hoạt và thanh thoát trong bố cục không gian.

Kiến trúc nhà gỗ truyền thống tuân thủ chặt chẽ nguyên tắc đối xứng trục dọc, thường lấy gian giữa làm trung tâm, hai bên trái – phải phân bổ đều để tạo sự hài hòa.

Nhà gỗ được chia theo gian với nguyên tắc đối xứng

Khái niệm “gian” trong nhà gỗ không phải là đơn vị ngẫu nhiên, mà là đơn vị không gian cơ bản trong kiến trúc cổ Việt. Mỗi gian được xác định bằng khoảng cách giữa hai hàng cột cái (hoặc cột quân), thường rộng khoảng 2,5m – 3,2m tùy quy mô.

Hiện nay, quy mô nhà gỗ 3 gian được sử dụng phổ biến nhất (được coi là mẫu nhà quốc dân của người Bắc Bộ xưa) bởi tính linh động, phù hợp cả không gian và túi tiền hầu hết các nhà đầu tư. Với cấu trúc gian chính giữa để thờ cúng - hai gian cạnh dùng để nghỉ ngơi hoặc tiếp khách. Mái nhà có thể là 2 mái hoặc 4 mái, với phần hiên rộng phía trước – vừa để chắn nắng mưa, vừa làm nơi thư giãn, uống trà, ngắm sân vườn.

Nhà gỗ 3 gian - mẫu nhà gỗ quốc dân chi phí hợp lý

♦ Xem thêm: 100+ mẫu thiết kế nhà gỗ 3 gian đáng tham khảo

Với nhà gỗ 5 gian thì dành cho các gia đình có điều kiện kinh tế khá giả hơn. Với bố cục gồm 5 gian chính - ngoài 1 gian giữa thờ, 2 gian bên để ở, 2 gian chái thường dùng làm buồng ngủ, kho hoặc khu vực phụ trợ. Kiểu bố trí này tạo nên sự cân đối, tiện nghi hơn, phù hợp với các gia đình đông người. Năm gian tượng trưng cho ngũ phúc: Phú – Quý – Thọ – Khang – Ninh, mang ý nghĩa phong thủy tốt đẹp, thuận lợi cho con cháu đông đúc – phúc lộc lâu dài.

Nhà gỗ 5 gian tiện nghi phù hợp với đại đa số gia đình

♦ Xem thêm: 100+ mẫu thiết kế nhà gỗ 5 gian không thể bỏ lỡ

Còn với mẫu nhà gỗ 7 gian - mẫu nhà kén người và khá hiếm, thường là nhà thờ họ lớn hoặc gia đình quyền quý, quan lại xưa hay ở các phủ đường, biệt phủ lớn, hoặc công trình tâm linh quan trọng. Đây là dòng kiến trúc lớn, có 3 gian thờ và 4 gian phụ, thể hiện sự đồ sộ và đẳng cấp vượt trội với hành lang rộng, hệ cột lớn, nhiều cửa bức bàn, nhiều bức tranh lớn, mái nhà cao rộng, trang trí chạm trổ hoa văn tinh xảo mê hồn.

Nhà gỗ 7 gian cho dòng họ, đằng cấp giới thượng lưu

♦ Xem thêm: 5+ mẫu thiết kế nhà gỗ 7 gian đẳng cấp nhất

II. VÌ SAO CHỌN SỐ GIAN LẺ TRONG KIẾN TRÚC NHÀ GỖ

Số gian không chỉ là phép đếm, mà là cách tổ chức không gian sống theo triết lý Đông phương. Nhà gỗ truyền thống luôn khéo léo kết hợp thẩm mỹ – công năng – phong thuỷ – tín ngưỡng, nên chọn số lẻ là điều hoàn toàn có lý và có hồn.

1. Góc nhìn phong thuỷ

Trong triết lý Âm Dương – Ngũ Hành, số lẻ (1, 3, 5, 7...) thuộc về Dương, tượng trưng cho: sinh khí, sự khỏi đầu, sự vận động chuyển hoá phát triển và sự tươi mới hanh thông.

Còn số chẵn (2, 4, 6...) lại thuộc Âm, mang tính tĩnh lặng, kết thúc, thu hẹp, nên không phù hợp để làm trung tâm phong thủy trong không gian sống lâu dài.

Ngoài ra, khi chọn số gian nhà, người xưa còn căn cứ theo:

+ Tuổi và mệnh của gia chủ (hợp mệnh Mộc, Hỏa... nên chọn 3 gian, 5 gian...)

+ Thế đất, hướng đất: để đảm bảo ngôi nhà hút gió lành, tránh tà khí

+ Phong thủy bố trí nội thất: gian giữa là nơi đặt bàn thờ – phải tĩnh, nhưng gian nhà phải dương – phải lẻ

Bố trí nội thất 3 gian giữa trong căn nhà gỗ 5 gian

+ Tuỳ vào khổ đất, quỹ đất to nhỏ, ngắn hay dài mà bố trí 3 gian hay 5 gian, 7 gian cho phù hợp tránh bí, tù không phù hợp với công năng khi đi vào sử dụng.

2. Góc nhìn kiến trúc - thẩm mỹ

Trong kiến trúc, số lẻ luôn tạo ra một trục đối xứng rõ ràng với gian giữa là điểm nhấn. Điều này không chỉ đẹp về bố cục mà còn hợp lý về công năng sử dụng:

+ Nhà 3 gian: 1 gian giữa – 2 gian hai bên (đối xứng, đẹp, gọn)

Mẫu nhà gỗ 3 gian 2 trái hiên chạy xung quanh

+ Nhà 5 gian: 1 giữa – 2 bên – 2 chái (mở rộng nhưng vẫn giữ tâm)

Mẫu nhà gỗ 5 gian với 2 buồng gói đặc trưng

+ Nhà 7 gian: vẫn giữ gian giữa, nhưng phù hợp với đại gia đình, dòng họ lớn từ 3 thế hệ trở lên.

Nhà gỗ 7 gian cho gia tộc dòng họ lớn

Ngoài ra với nhà gỗ, việc chạy hệ cột – kèo – vì theo số lẻ cũng giúp kết cấu chịu lực đồng đều, dễ thi công, đảm bảo tính truyền thống. Việc bố trí gian chính giữa có vai trò khá quan trọng, dễ dàng cho việc bố trí nơi thờ cúng, phân bổ ánh sáng thông gió hợp lý và căn nhà có trọng tâm.

3. Góc nhìn tâm linh - văn hoá

Dân gian xưa thường có câu “Trời sinh số lẻ, đất sinh số chẵn” không chỉ là triết lý âm dương mà còn phản ánh cái nhìn rất sâu sắc của người Việt xưa về quy luật vũ trụ. Số lẻ tượng trưng cho trời – linh khí – trời cho còn số chẵn tượng trưng cho đất – tĩnh tại – sinh sống.

Công trình tiêu biểu với số gian lẻ với 5 gian kết hợp nhà ngang liền kề

Bởi thế, để nối trời – đất – người, người ta làm nhà số lẻ, đặc biệt trong không gian thờ cúng và nhà chính. Gian lẻ cũng thể hiện niềm tin rằng cuộc sống luôn có chỗ để phát triển thêm, mở ra phía trước – không khép kín như số chẵn.

Trên thực tế, với việc cải tiến hiện đại hơn vào kiến trúc truyền thống vẫn có gia đình hoặc nhà thờ họ lớn sử dụng những căn nhà gỗ 4 gian hoặc 6 gian để đáp ứng công năng, phù hợp quỹ đất nhưng vẫn đảm bảo nguyên tắc phong thuỷ bằng cách đẩy gian phụ ra ngoài, giữ trục chính 3 – 5 gian làm trung tâm.

Những mẫu nhà gỗ có số gian chẵn (2, 4, 6 gian...) rất hiếm. Không phải vì kỹ thuật không cho phép, mà do yếu tố phong thuỷ, thẩm mỹ và tổ chức không gian không thuận lợi như nhà gian lẻ.

Nhà gỗ 4 gian với 3 gian 1 buồng

♦ Xem thêm: một vài mẫu nhà gỗ 4 gian nhỏ gọn tiện nghi TẠI ĐÂY

Nếu làm nhà 4 gian sẽ đẩy ra làm 3 gian 1 buồng hoặc với 1 gian phụ hoặc có những công trình sử dụng 6 gian, tuy nhiên không chia đều 3 trái – 3 phải như số học thông thường, mà thường tổ chức kiểu 5 gian chính và 1 gian phụ.

III. NHỮNG MẪU NHÀ 3 GIAN, 5 GIAN, 7 GIAN ĐẸP TẠI NAM THÀNH PHÁT

Nhà gỗ Nam Thành Phát tự hào là đơn vị tiên phong và chuyên nghiệp trong thiết kế thi công trọn gói nhà gỗ truyền thống. Với hàng trăm công trình lớn nhỏ mỗi năm, dưới đây là một vài công trình nhà gỗ 3 gian, 5 gian, 7 gian đẹp tiêu biểu được chọn lọc mời quý vị tham khảo.

1. Nhà gỗ 3 gian truyền thống - mẫu nhà quốc dân

Phối cảnh 3D nhà gỗ 3 gian có cột đồng trụ

Địa chỉ: Yên Thành, Nghệ An

Diện tích: 111m2 (11.22m x 9.91m)

Công năng: 3 gian với 3 gian thờ, là nơi thờ tự trang trọng linh thiêng của gia tộc Họ Phùng Đại Tôn.

♦ Xem thêm: Trọn bộ phối cảnh 3D mẫu nhà thờ tổ này TẠI ĐÂY

Từ bản vẽ thiết kế đến thi công thực tế

Căn nhà gỗ 3 gian tại Nghệ An này được thi công hoàn toàn từ gỗ lim xanh Taly nhập khẩu Nam Phi chọn lọc, mộng chắc, vân mịn, màu nâu sậm đằm thắm.

♦ Xem thêm:

+ Lắp dựng phần khung nhà gỗ 3 gian tại Nghệ An

+ Lễ cất nóc đại cát từ đường họ Phùng tại Nghệ An

+ Hoàn thiện bàn giao nhà thờ gỗ 3 gian tại Nghệ An

Căn nhà được bố trí với 18 cột gỗ đứng đất, phía dưới kê chân đá tảng và được bọc đồng chân cột cẩn thận. Hoa văn chạm khắc tỉ mỉ trên kẻ hiên, hệ vì kèo, đồ thờ mang giá trị truyền thống cha ông.

Hạng mục đá xanh đẹp mắt

Các hạng mục đá xanh Thanh Hoá như cột đồng trụ, bức chiếu rồng, chân đá tảng, bậc tam cấp,...giúp công trình thêm uy nghi bề thế hơn. Chú chủ nhà có chia sẻ: Tôi vốn yêu nếp nhà quê xưa, nhưng sống nhà tầng thì khó giữ hồn truyền thống. May mà có Nam Thành Phát – dựng được căn nhà gỗ 3 gian, vừa vững vàng mà vẫn mềm mại, thờ cúng cũng yên tâm vô cùng.

2. Nhà gỗ 5 gian

Phối cảnh 3D nhà gỗ 5 gian trên tầng 2

Địa chỉ: Ba Vì, Hà Nội

Diện tích: 150m2 (15.54m x 9.52m)

Công năng: 5 gian với 1 gian thờ chính giữa, 2 gian khách hai bên và 2 gian buồng (nhà ở tư gia)

♦ Xem thêm: Trọn bộ phối cảnh 3D mẫu nhà gỗ trên tầng 2 này TẠI ĐÂY

Hình ảnh thi công hoàn thiện

Công trình nhà gỗ 5 gian truyền thống được đặt trên tầng 2 của một khối nhà bê tông hiện đại tạo nên một không gian vừa tôn nghiêm – vừa tối ưu công năng đất đô thị. Dẫn lên tầng 2 là hình ảnh chiếc cầu thanh duyên dáng nép mình bên phía góc trái căn nhà với lan can con tiện thông thoáng bắt mắt.

Căn nhà được bố trí gồm 22 cột gỗ đứng đất, được thi công từ gỗ lim Nam Phi tuyển chọn. Mỗi cột gỗ đều được cẩn thận đặt trên chân đá tảng chạm sen hay lá bồ đề và bọc đồng chân cột chống mối mọt ẩm mốc và chịu lực tốt.

♦ Xem thêm: Quá trình thi công trọn gói nhà gỗ 5 gian đầy gian nan tại Nam Thành Phát

Không gian nội thất nhà gỗ ấm cúng trang trọng

Bác chủ nhà có chia sẻ: đây là tổ ấm của đại gia đình 3 thế hệ, đây là nếp nhà tôi mong đợi mấy chục năm nay giờ mới thành hiện thực. Cảm ơn Nam Thành Phát - tôi đã đúng đắn khi quyết định đặt trọn niềm tin vào các bạn.

3. Nhà gỗ 7 gian đẳng cấp

Phối cảnh nhà gỗ 7 gian đẳng cấp hoành tráng

Địa chỉ: Tây Ninh

Diện tích: 440m2 (29.16m x 15.16m)

Công năng: nhà ở trưng bày đồ và tiếp khách hoành tráng

♦ Xem thêm: Trọn bộ phối cảnh 3D mẫu nhà gỗ 7 gian này TẠI ĐÂY

Căn nhà được tôn cao so với nền sân 13 bậc cấp

Công trình nhà gỗ 7 gian tại Tây Ninh được bố trí trên khuôn viên đất vô cùng rộng lớn, mang đậm phong cách Bắc Bộ. Bảy gian cân đối tượng trưng cho sự sung túc, viên mãn, phù hợp với những gia đình đông con cháu hoặc sử dụng làm từ đường – nhà thờ họ quy mô lớn. Với hệ thống 4 mái đao cong vút, mái ngói ta nung mũi hài tạo nên vẻ đẹp uy nghi và thoáng đãng,

Không gian nội thất rộng lớn choáng ngợp

Bước vào bên tỏng căn nhà ta mới cảm nhận rõ sự choáng ngợp của hệ cột dày đặc, hàng kèo chồng rường chạy đều 7 gian, từng chi tiết được đục tay với độ nông sâu tinh tế. Các gian bên có thể bố trí bàn tiếp khách, trưng bày cổ vật, thư phòng… tùy theo nhu cầu.

Hệ vì kèo chồng rường đấu sen

Màu nâu trầm của gỗ kết hợp với ánh sáng vàng ấm, không chói, không lạnh, sang trọng tôn trọng sự yên tĩnh linh thiêng vốn có. Căn nhà được dựng lên không chỉ là nơi con cháu quây quần sum vầy mà là chốn đi về, nơi giữ cái hồn cái gốc truyền thống, công trình trường tồn hàng trăm năm.

Hi vọng với một số ít thông tin ít ỏi mà nhà gỗ Nam Thành Phát chia sẻ ở trên về việc tại sao làm nhà gỗ chọn số gian lẻ, quý vị phần nào hiểu thêm được những ẩn ý mà người xưa muốn gửi gắm.

Nếu Quý vị đang ấp ủ ý định dựng một căn nhà gỗ truyền thống cho gia đình, cho dòng họ, hay đơn giản là cho chính tâm hồn mình được lặng lại giữa guồng quay hiện đại…Hãy liên hệ với Nam Thành Phát – nơi quy tụ những nghệ nhân tay nghề cao, chuyên thiết kế và thi công trọn gói các mẫu nhà gỗ 3 gian, 5 gian, 7 gian chuẩn cổ truyền khắp ba miền.

IV. GIỚI THIỆU ĐƠN VỊ LÀM NHÀ GỖ CỔ TRUYỀN UY TÍN

Là đơn vị uy tín trong lĩnh vực thiết kế và thi công các công trình nhà gỗ cổ truyền đẹp như nhà gỗ 3 gian, nhà gỗ 5 gian, các công trình tâm linh, công trình từ đường, nhà thờ họ, đình chùa, miếu... các công trình nội thất gỗ tự nhiên và các công trình cổng tam quan nhà gỗ, chòi gỗ sân vườn. Nhà gỗ Nam Thành Phát luôn luôn sẵn sàng đồng hành cùng quý khách hàng để biến ước mơ, tâm huyết thành hiện thực.

Xưởng nhà gỗ Nam Thành Phát nằm tại thị trấn Yên Định

Nhà xưởng của Nhà gỗ Nam Thành Phát nằm cách thành phố Nam Định chỉ 35km về phía đông nam; đặt tại vị trí trung tâm Hải Hậu vô cùng thuận tiện. Mời quý vị và các bạn có dịp thì về tham quan cơ sở vật chất và các nhà mẫu để biết nhiều hơn về sản phẩm, mẫu mã và tay nghề thợ của chúng tôi. Kiến Trúc Nam Thành Phát với đội ngũ kỹ sư, kiến trúc sư, và đội ngũ thợ lành nghề hứa hẹn mang lại cho quý khách hàng những trải nghiệm tuyệt vời nhất.

Hãy gửi yêu cầu tư vấn cho chúng tôi qua FORM hoặc qua hotline 0836 937 999 / 0889 889 663 để được tư vấn để được tư vấn thiết kế và nhận báo giá chi tiết.